Tijd voor een balkonwinterslaap

Peperkoeken stapelen zich al op in de supermarkten en de temperaturen buiten naderen het vriespunt: het is hoog tijd om je balkon winterklaar te maken. Om volgend voorjaar vol energie aan het nieuwe stadstuinseizoen te beginnen, loont het de moeite om nu al wat tijd te investeren in het herinrichten en opruimen, en in vorstbescherming.

Eerste stap: de plantencontrole

Wat kan weg? Wat moet weg? Wat kan buiten blijven staan? Voor veel planten zijn zelfs de beste inspanningen zinloos – in de herfst is het uit met de pret. Eenjarigen zijn helaas een duidelijk geval voor de composthoop . Denk bijvoorbeeld aan:

• Zonnebloemen
• madeliefje
• komkommers
• paprika
• Aubergines
• Wilde bloemen- of bijenweiden

Op de meeste balkons vind je planten die in de winter liever naar binnen verhuizen . Dit zijn meestal planten die oorspronkelijk uit het zuiden komen, zoals het Middellandse Zeegebied. Geschikte planten voor een nieuwe plek zijn onder andere:

• Citroenboom
• oleander
• olijfbomen
• rozemarijn
• jasmijn
• Geraniums
• basilicum

Deze tere plantjes moeten uiterlijk eind oktober naar hun winterverblijf worden verplaatst. Een lichte, koele plek is ideaal. Zet ze liever niet op de vensterbank boven de verwarming, want dat is te warm voor de wintergasten. Helaas zijn de garage en kelder vaak te donker. Het trappenhuis is het beste: licht, koel en vorstvrij – maar kuipen en bloempotten zijn vaak een doorn in het oog van verhuurders, beheerders en minder aardige buren...

Stadstuinders met een vooruitziende blik anticiperen op dergelijke problemen en planten bij voorkeur op balkons en terrassen die ook in de winter buiten kunnen blijven staan , omdat ze geen last hebben van ijs of sneeuw. Met lokale klassiekers zit je bijna altijd aan de veilige kant. Denk bijvoorbeeld aan:

• aardbeien
• hortensia
• Clematis
• Blauweregen
• delphinium
• flox
• veldsla
• en ook veel kruiden van munt tot salie tot walstro

In de natuur overleven veel van deze planten de koude periode zelfstandig. Maar op het balkon – in bakken, bakken of potten – hebben ze jouw steun nodig om het komende jaar weer te bloeien.

Tweede stap: planten inpakken voor de winter

Jas, sjaal, muts: alles wat je in de winter tegen de vorst beschermt, is ook goed voor je pot- en kuipplanten op je balkon. De wortels worden beschermd tegen vorst door slechts een beetje aarde en de dunne pot. Warm ingepakt is de kou maar half zo erg . Wil je de winterbescherming professioneel aanpakken? Koop dan meters jute- of rietmatten bij het tuincentrum en wikkel de potten daarin. Alternatieven zijn speciale warmte-isolerende folie en plantenbakken van piepschuim of kokosvezel.

Op zoek naar een bijzonder snelle, praktische en goedkope oplossing? Een pak krantenpapier werkt ook als vorstbarrière – net als noppenfolie. Of je kunt een pak hooi halen bij de dichtstbijzijnde drogist (verkrijgbaar in de dierenafdeling). Een andere mooie optie, maar niet bepaald stevig, is een afdekhoes van sparrentakken. Welk materiaal je ook kiest, zorg ervoor dat je alles goed vastbindt zodat je jas niet wegvliegt bij de eerste herfststorm.

Tip : Heb je veel potplanten, maar geen zin om ze allemaal apart in te pakken? Neem dan een grote kartonnen doos, bekleed die met een dikke laag krantenpapier, zet zoveel mogelijk potten dicht op elkaar, vul de open ruimtes op met krantenpapier en voeg nog een laag dennen- of sparrentakken toe – klaar!

Heb je veel kruiden op je balkon? Dan kun je ook een vorstbestendige mini-kruidentuin maken met een kartonnen doos. Verzamel hiervoor voldoende droge bladeren, leg de grond erop en plant er kruiden in zoals marjolein, munt, salie en rozemarijn. Als het erg koud wordt, helpt een hoed van bladeren of takjes.

Derde stap: vergeet niet water te geven

Is alles netjes ingepakt? Dan kun je je planten met een gerust hart in winterslaap sturen. Eén ding mag je niet vergeten: planten hebben ook in de winter water nodig. De meeste planten drogen namelijk eerder uit dan dat ze bevriezen . Daarom staat de gieter in de winter ook niet stil. Hij wordt echter veel minder vaak gebruikt. Aardbeien bijvoorbeeld hebben ongeveer eens in de twee weken water nodig. Geef alleen water op vorstvrije dagen en met lauw water – koud water is een ware plantendoder in de winter. Geef homeopathisch water. Te veel water kan in de pot bevriezen of wateroverlast veroorzaken. Dit leidt er vervolgens toe dat de wortels van onderaf gaan rotten en de plant afsterft.

Tip : Iets waar balkonplanten in de winter een hekel aan hebben, is meststof. Daarom kun je het vanaf eind augustus/begin september beter laten staan!

Vierde stap: Maak de planten weer wakker

Winterharde planten gaan ongeveer vijf maanden in winterslaap, ook wel vegetatiepauze genoemd. Deze periode begint meestal in november en duurt tot eind maart. De planten hebben deze rustpauze nodig om nieuwe krachten op te doen voor het volgende seizoen. Als ze deze rustpauze niet krijgen, groeien ze wild in de winter en kwijnen ze in het voorjaar gewoon weg .

Wanneer je je planten uit hun rustperiode kunt halen, hangt grotendeels af van het weer. Als maart nog erg koud en vrieskoud is, is het verstandig om ze te beschermen. Als het eind februari zonnig en relatief warm is, kun je hun wintervacht eerder afwerpen. Je moet ze echter niet helemaal buiten bereik van de planten houden: plotselinge late vorst komt vaak voor in het voorjaar. Als deze wordt voorspeld, is het het beste om je planten tijdelijk weer af te dekken om te voorkomen dat de nieuwe scheuten bevriezen.